Hołd złożony mądrości

BENOZZO DI LESE DI SANDRO, zwany GOZZOLI

"Triumf św. Tomasza z Akwinu"
tempera na desce, 1471 Luwr, Paryż

Ta dość niezwykła kompozycja jest hołdem złożonym św. Tomaszowi z Akwinu, największemu filozofowi średniowiecza. Obraz składa się jakby z trzech pięter. W środku znajduje się św. Tomasz, któremu z góry udziela błogosławieństwa Bóg, a z dołu wyrażają swe uznanie ludzie.

Na samej górze znajduje się Chrystus. Poniżej Benozzo Gozzoli zapisał po łacinie słowa: "Dobrze pisałeś o mnie, Tomaszu". Nawiązują one do tradycyjnej opowieści o świętym. Pewnego dnia, gdy Tomasz modlił się przed krucyfiksem, Jezus miał się odezwać do niego właśnie tymi słowami.

Pod postacią Jezusa widzimy z lewej strony św. Pawła, a z prawej Mojżesza. Jeszcze niżej artysta namalował czterech Ewangelistów. Św. Tomasz został przedstawiony z napisanymi przez siebie księgami na kolanach. W rękach trzyma jedną z najsławniejszych, Summa contra gentiies, otwartą na pierwszej stronie. Po obu stronach świętego stoją jego wielcy starożytni poprzednicy: Arystoteles (z lewej) i Platon. Poniżej leży pokonany przez argumentację Tomasza arabski filozof Awerroes, najwybitniejszy średniowieczny filozof muzułmański.

Na dole widzimy papieża Jana XXII, prowadzącego w Awinionie 14 lipca 1323 roku, na cztery dni przed kanonizacją Tomasza, dysputę z uczonymi. Jan XXII powiedział wówczas o mędrcu z Akwinu, że był on prawdziwym światłem Kościoła. Słowa te Gozzoli zapisał nad siedzącym na tronie z lewej strony papieżem.

Z drugiej strony na tej samej wysokości znajdujemy jeszcze jeden napis charakteryzujący św. Tomasza. To cytat z Księgi Barucha ze Starego Testamentu: "Zbadał wszystkie drogi mądrości (...)" (Ba 3,37).

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki "Gość Niedzielny" Nr 4 - 25 stycznia 2009r.

góra

Powiększenie

<< do w ramach
.