VI.
Niektóre sposoby
i środki w katechezie
.
Środki społecznej informacji
46. Od czasów gdy
Apostołowie nauczali ustnie, a w Kościołach
odczytywano listy, aż do czasów dzisiejszych
wyposażonych we wszelkiego rodzaju pomoce, katecheza
pobudzana przez Pasterzy i przy współudziale wspólnot
zawsze szukała dróg i środków najbardziej
odpowiednich dla wypełnienia swej misji. Wysiłek ten
powinien być oczywiście podtrzymywany.
Nasuwają się tu spontanicznie wielkie możliwości,
jakich dostarczają zarówno środki społecznej
informacji, jak również pomoce służące do przekazu
grupowego: telewizja, prasa, radio, płyty, taśmy
magnetofonowe oraz wszystkie urządzenia audiowizualne.
Wysiłki dokonane już szczęśliwie w tej dziedzinie
uprawniają do najlepszej nadziei. Doświadczenie
wskazuje np. na wielkie efekty nauczania radiowego czy
telewizyjnego, byleby łączyły się ze sobą wielka
troska o wartości estetyczne i ścisła wierność dla
Magisterium. Kościół ma obecnie wiele okazji do
zajmowania się tym zagadnieniem - zwłaszcza w czasie
dni poświęconych środkom społecznej informacji - tak,
że nie ma potrzeby dłużej się tutaj nim zajmować,
chociaż ma ono wielkie znaczenie.
.
Dowartościowanie inicjatyw duszpasterskich
47. Przychodzą mi również
na myśl szczególne i doniosłe okoliczności, w
których dokonuje się katecheza, a mianowicie zbiorowe
pielgrzymki diecezjalne, regionalne lub narodowe, które
dają bardzo wiele korzyści duchowej, jeśli tylko
jakiś jeden i ten sam poważny temat zostanie wybrany do
rozważania, zwłaszcza życie Chrystusa Pana,
Najświętszej Maryi Panny i świętych. Myślę
również o tradycyjnych misjach, często zbyt
pospiesznie zaniechanych, które są niezastąpione dla
okresowej odnowy życia chrześcijańskiego; wypada więc
je przywrócić i odnowić; także kręgi biblijne,
które winny wykraczać poza samą egzegezę, aby
umożliwiać czerpanie życia ze Słowa Bożego, oraz
zebrania podstawowych wspólnot kościelnych, jeżeli
odpowiadają kryteriom wyłożonym w Adhortacji
Apostolskiej Evangelii nuntiandi (91*). Wymienię tu
jeszcze grupy młodzieżowe, które pod różnymi nazwami
i w różnych formach organizacyjnych - ale z tym samym
zawsze celem, którym jest poznanie Jezusa Chrystusa i
życie Ewangelią - mnożą się w niektórych regionach
i rozkwitają jak kwiaty w porze wiosennej, co jest tak
bardzo pocieszające dla Kościoła. Wspominam
stowarzyszenie Akcji Katolickiej, grupy charytatywne,
grupy wspólnej modlitwy, grupy kontemplacji
chrześcijańskiej i tym podobne. Grupy te stanowią dla
Kościoła jutra wielką nadzieję. Ale w imię Jezusa
zaklinam młodych, którzy je tworzą, ich moderatorów i
kapłanów, poświęcających im najlepszą część
swojej posługi: nie dopuśćcie żadną miarą, aby w
tych grupach - tak bogatych w wartości młodzieńczej
przyjaźni i solidarności, radości i entuzjazmu,
refleksji nad sprawami i wydarzeniami z życia -
zabrakło poważnego studium nauki chrześcijańskiej. W
przeciwnym wypadku groziłoby niebezpieczeństwo - co,
jakże bolesne, zbyt często już się zdarzało - że
grupy te oszukują i swoich członków, i sam Kościół.
Działanie poświęcone katechezie, w takich lub innych
okolicznościach, tym pomyślniej będzie się rozwijać
i tym obfitsze wyda owoce, im bardziej będzie
respektować ich właściwy charakter.
Dlatego, jeżeli tę pracę włączy się roztropnie w
rzeczywistość, zrealizuje się zasady zróżnicowania i
uzupełniania, czyli tak zwanej komplementarności
zdarzeń i spotkań. Stąd też owo bogate pojęcie
katechezy będzie rozwijane i kształtowane w potrójny
sposób: przez słowo, wspomnienie i świadectwo, to jest
przez naukę, obrzędy liturgiczne i spełnianie
obowiązków życiowych. O tym mówi właśnie Orędzie
Synodalne do Ludu Bożego (92*).
.
Homilia
48. Ta uwaga dotyczy
szczególnie katechezy, która dokonuje się podczas
sprawowania Liturgii, zwłaszcza w czasie zgromadzeń
eucharystycznych. Wtedy to właśnie homilia,
uwzględniając szczególny charakter i tok liturgii,
podejmuje drogę wiary, którą katecheza wskazała i
doprowadza ją do właściwego kresu. Homilia zachęca
również uczniów Pana, by codziennie podejmowali swoją
pielgrzymkę duchową w prawdzie, uwielbieniu i w
dziękczynieniu. W takim rozumieniu, można twierdzić,
że wychowanie katechetyczne ma swój początek i
wypełnienie w Eucharystii, w ciągu całego roku
liturgicznego.
Przepowiadanie oparte na tekstach biblijnych sprawia
we właściwy sobie sposób, że wierni głębiej i
pełniej poznają wszystkie tajemnice wiary i zasady
życia chrześcijańskiego. Homilia wymaga największej
pilności; trzeba także dbać, by nie była ona za
długa, ani też zbyt krótka, aby była zawsze starannie
przygotowana, bogata w myśli, dostosowana do
słuchających i zastrzeżona duchownym wyświęconym.
Powinna być głoszona podczas każdej Eucharystii w
niedziele i święta obowiązkowe, a także przy
udzielaniu chrztu, w obrzędach pokuty, małżeństwa i
pogrzebu. Jest to jedno z dobrodziejstw odnowy
liturgicznej.
.
Podręczniki katechetyczne
49. Wśród tych wszystkich
dróg i pomocy - cała przecież działalność
Kościoła ma w jakiś sposób charakter katechetyczny -
dzieła katechetyczne nie tylko nie straciły swego
pierwszoplanowego znaczenia, ale przeciwnie, nabierają
jakiejś nowej mocy. Jednym z ważniejszych sposobów
odnowy katechetycznej jest dziś nowe opracowanie
podręczników katechetycznych i zwiększenie ich liczby
w całym prawie Kościele. Szczęśliwie ukazały się
już liczne tego rodzaju dzieła, stanowiące prawdziwy
skarbiec dla dobra nauczania katechetycznego. Lecz
jednocześnie trzeba jasno i z pokorą wyznać, że
obfitość i rozkwit tych dzieł przyniosły ze sobą
publikacje wątpliwe i książki szkodliwe tak dla
młodych, jak i dla życia samego Kościoła. Bardzo
często z niespokojnej chęci znalezienia
odpowiedniejszego języka lub dostosowania się do
najnowszych metod pedagogicznych niektóre dzieła
katechetyczne sieją tu i tam zamęt wśród młodzieży,
a nawet i dorosłych, czy to przez pomijanie świadome
lub nieświadome istotnych elementów wiary Kościoła,
czy to przez przypisywanie nadmiernej wagi niektórym
tematom kosztem innych, czy zwłaszcza przez odejście od
nauk Magisterium Kościoła z powodu bardzo, jak się
zwykło mówić, horyzontalnej, globalnej wizji
rzeczywistości.
Nie wystarczy więc mnożyć książki katechetyczne;
aby zaś odpowiadały one swemu celowi, powinny
koniecznie spełniać wiele warunków:
- niech będą związane z
konkretnym życiem tych ludzi, dla których są
przeznaczone, i których wewnętrzne troski,
pytania, walki i nadzieje mają być
bezpośrednio uwzględnione;
- niech się troszczą o
przekazywanie całego Orędzia Chrystusa i Jego
Kościoła, nie pomijając i nie
zniekształcając niczego, lecz wykładając
wszystko z zastosowaniem pewnych metod i formuł
podkreślających rzeczy istotne;
- niech rzeczywiście
poruszają swoich czytelników, aby w nich
rodziło się pełniejsze poznanie tajemnic
Chrystusowych, z którego płynie prawdziwe
nawrócenie, a potem życie bardziej zgodne z
wolą Bożą.
.
Katechizmy
50. Wszyscy ci, którzy biorą
na siebie trudne zadanie przygotowania tych pomocy
katechetycznych, a zwłaszcza tekstu katechizmu, nie
mogą działać, jeśli nie mają aprobaty upoważnionych
do udzielania jej Pasterzy i jeśli nie kierują się jak
najściślej ogólną Instrukcją Katechetyczną, do
której należy się odwoływać jako do trwałej normy (93*).
Kieruję - w tym przedmiocie - usilne wezwanie do
Konferencji Biskupich całego świata, aby cierpliwie,
ale także stanowczo, współdziałały ze Stolicą
Apostolską w podejmowaniu doniosłego dzieła
opracowania dobrych katechizmów, ujmujących wiernie
istotną treść Objawienia, dostosowanych metodycznie do
potrzeb naszych czasów, tak opracowanych, by mogły
wychować w silnej wierze chrześcijańskiej pokolenia
nowych czasów.
To krótkie wyliczenie środków i dróg
współczesnej katechezy nie wyczerpuje bogactwa
propozycji przygotowanych przez Ojców Synodu.
Pokrzepiająca jest myśl, że obecnie w różnych
częściach świata równocześnie wkłada się wielki
trud w odnowę katechezy, aby była właściwiej
usystematyzowana i pewniejsza w tych różnych aspektach
przekazywanej nauki. Bez wątpienia Kościół znajduje,
z pomocą łaski Bożej, doświadczone osoby i stosowne
środki, aby zaradzić wielorakim trudnościom w
nawiązaniu łączności z ludźmi naszych czasów.
Tygodnik "niedziela"
Dodatki specjalne: - Dokumenty papieskie
 góra
Następna strona 
|