Św. Wita jest postacią owianą wieloma legendami i tajemnicami. Był biskupem praskim w X wieku, który odegrał kluczową rolę w chrystianizacji i umocnieniu chrześcijaństwa w Czechach. Jego barwna historia i cuda, których miał dokonać, w tym pokonanie smoka zamieszkującego wzgórze praskie, sprawiły, że stał się niezwykle popularnym świętym czczonym do dziś.
Kluczowe wnioski:- Św. Wit był biskupem praskim w X wieku i miał kluczowe znaczenie dla chrystianizacji Czech.
- Jest bohaterem wielu legend, m.in. o pokonaniu smoka na praskim wzgórzu.
- Na jego cześć wzniesiono gotycką katedrę na Hradczanach - bazylikę św. Wita.
- Do dziś czczony jest jako patron Czech, a jego relikwie przechowywane są w katedrze.
- Jego święto obchodzone jest 15 czerwca.
Kim był św. Wit?św. Wit?
Św. Wit był biskupem praskim, który żył na przełomie IX i X wieku. Urodził się prawdopodobnie w księstwie wielkomorawskim około roku 907. Jako młody chłopiec został oddany przez rodziców do klasztoru benedyktyńskiego. Tam otrzymał staranne wykształcenie i przygotowanie do przyszłej posługi duszpasterskiej.
Gdy miał około 20 lat, został wyświęcony na kapłana. Wkrótce potem wyjechał do Pragi, by tam szerzyć chrześcijaństwo. Dzięki znajomości języka czeskiego szybko zyskał popularność wśród miejscowej ludności. Po śmierci dotychczasowego biskupa praskiego Teodora, Wit został wybrany jego następcą. Objął urząd w 973 roku.
Jako biskup św. Wit bardzo przyczynił się do umocnienia chrześcijaństwa w Czechach. Rozbudowywał kościoły, sprowadzał duchownych z zagranicy i aktywnie nawracał pogan na nową wiarę. Był człowiekiem głęboko religijnym, pobożnym i oddanym sprawom Kościoła.
Początki kultu św. Wita
Św. Wit zmarł 15 czerwca 982 lub 983 roku. Jego grób w katedrze św. Wita na Hradczanach stał się celem licznych pielgrzymek wiernych. Już za życia biskupa miało miejsce kilka cudów, które tylko umocniły jego kult po śmierci. Uznawano go za orędownika i patrona ziem czeskich.
Legenda o smoku pokonanym przez św. Witаsmoku pokonanym przez św. Witа
Z postacią św. Wita związana jest barwna legenda o zabiciu smoka, który miał zamieszkiwać wzgórze praskie. Podanie głosi, że bestia ta terroryzowała okolicę, porywając dzieci i bydło mieszkańców Pragi.
Pewnego razu smok porwał córkę niejakiego Dębowca, bogatego kupca praskiego. Zrozpaczony ojciec udał się po pomoc do biskupa Wita. Ten uspokoił go i poszedł na wzgórze, by stawić czoła bestii. Gdy smok rzucił się na niego z ogromną paszczą, święty pokropił go wodą święconą, przez co stworzenie natychmiast skamieniało.
Symboliczne przesłanie
Choć jest to oczywiście legenda, ma ona głęboki, symboliczny sens. Ukazuje zwycięstwo dobra nad złem, wiary chrześcijańskiej nad pogaństwem. Św. Wit jawi się jako pogromca sił ciemności, który przyniósł światło Ewangelii na ziemie czeskie.
Dlatego też w sztuce często przedstawiany jest wraz ze smokiem u stóp lub trzymającym w dłoni krucyfiks, którym pokonuje bestię. Te motywy ikonograficzne podkreślają jego zasługi dla chrystianizacji i cywilizowania Czech.
Czytaj więcej: Dowiedz się więcej o św. Onufry - Słynny Święty Prawosławny i jego nauki
Bazylika św. Wita na Hradczanachśw. Wita na Hradczanach
Najważniejszą świątynią poświęconą św. Witowi jest wzniesiona w XIV wieku gotycka bazylika na Hradczanach. Znajduje się ona w miejscu pierwotnego, romańskiego kościoła z X wieku, w którym złożone zostały doczesne szczątki świętego.
Obecna bazylika, będąca katedrą metropolitalną arcybiskupstwa praskiego, stała się ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym, skupiającym cześć dla czeskiego patrona. Zwieńczona jest ona dwoma wieżami o wysokości 99 m, co symbolicznie odwołuje się do roku 979, w którym rozpoczęto budowę pierwszego kościoła.
We wnętrzu bazyliki zobaczyć można liczne dzieła sztuki - m.in. mozaikę przedstawiającą św. Wita zabijającego smoka oraz płaskorzeźbę ukazującą podanie o kamieniu, który sam wzniósł się na wzgórze, by posłużyć za fundament świątyni.
Renowacja bazyliki
Kościół był wielokrotnie niszczony i odbudowywany, m.in. po pożarze w 1541 roku. Obecnie trwa jego gruntowna renowacja, planowana na lata 2012-2023, by uchronić tę perłę architektury gotyckiej przed postępującą degradacją.
Bazylika św. Wita stanowi nie tylko ważny zabytek sztuki gotyckiej, ale też serce kultu świętego patrona Czech, na stałe wplecionego w historię i tożsamość tego narodu.
Relikwie św. Wita w Pradze w Pradze
W katedrze św. Wita przechowywane są najcenniejsze relikwie związane z pierwszym biskupem praskim. Należy do nich przede wszystkim czaszka świętego, znajdująca się w złotej, romańskiej relikwiarzowej popiersiu z końca X wieku.
Kolejną ważną relikwią jest ramię św. Wita umieszczone w bogato zdobionym, gotyckim relikwiarzu z początku XIV stulecia. Do dziś wierni oddają im cześć, a relikwie te są uroczyście obnoszone podczas najważniejszych świąt związanych z patronem Czech.
| Czaszka św. Wita | Złoty relikwiarz z X w. |
| Ramię św. Wita | Relikwiarz gotycki z XIV w. |
Oprócz tych najcenniejszych relikwii, w skarbcu katedralnym znajduje się wiele mniejszych przedmiotów związanych z kultem biskupa - m.in. jego pierścień, kielich, a także liczne relikwiarzyki z fragmentami kości świętego.
Dla wielu wiernych są one cennym świadectwem życia i działalności św. Wita oraz przypominają o jego roli w utwierdzeniu wiary chrześcijańskiej na ziemiach czeskich.
Wit patronem Czech patronem Czech
Św. Wit już za życia cieszył się ogromnym autorytetem i szacunkiem Czechów. Jego pobożność, troska o potrzebujących i gorliwość w szerzeniu Ewangelii zjednały mu sympatię ludu. Po śmierci ten szacunek jeszcze bardziej wzrósł.
Już w XIII wieku św. Wit został obwołany głównym patronem Czech, obok św. Wacława. Obaj święci byli czczeni jako „ojcowie i patroni ziemi czeskiej”. Kult św. Wita osiągnął apogeum za panowania Karola IV Luksemburskiego w XIV stuleciu.
Święty suwerennych Czech
Św. Wit pozostaje do dziś patronem Pragi, Czech i Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Jest uznawany za symbol suwerenności narodu czeskiego, stojący u genezy jego państwowości obok legendarnych przodków - Przemysła Oracza i legendarnej Libuszy.
Jego święto, obchodzone 15 czerwca, jest okazją do manifestowania czeskiej tożsamości narodowej. Tego dnia przed figurą św. Wita na praskim Hradczanach odbywają się uroczystości z udziałem najważniejszych osobistości państwowych.
Święto św. Wita - 15 czerwcaśw. Wita - 15 czerwca
Święty Wit uznawany jest za najbardziej czczonego patrona Czech, tuż po świętym Wacławie. Jego święto, przypadające 15 czerwca, jest ważnym dniem dla wszystkich Czechów.
Tego dnia odbywają się uroczystości zwane „witowinami” upamiętniające życie i działalność pierwszego biskupa praskiego. Ich kulminacja ma miejsce pod pomnikiem św. Wita na III dziedzińcu praskiego Hradczan, gdzie zbierają się tłumy pielgrzymów i wiernych.
Czciciele św. Wita przybywają także do katedry na Hradczanach, by oddać mu hołd przy jego relikwiach. Tego dnia msze święte odbywają się także w wielu innych kościołach na terenie Czech.
Święto patrona jest okazją do manifestowania czeskiej tożsamości narodowej i podkreślenia więzi łączących cały naród z jego chrześcijańskimi korzeniami.
Podsumowanie
Drogi Czytelniku, w powyższym artykule staraliśmy się w przystępny sposób opowiedzieć historię św. Wita - pierwszego biskupa Pragi, który odegrał kluczową rolę w chrystianizacji i umocnieniu chrześcijaństwa na ziemiach czeskich. Poznaliśmy jego barwną biografię, legendy z nim związane, a także bazylikę na Hradczanach i najcenniejsze relikwie świętego przechowywane w Pradze.
Mam nadzieję, że artykuł pozwolił Ci lepiej zrozumieć postać i znaczenie św. Wita dla Czechów, którzy uznają go za jednego ze swoich głównych patronów. Jeśli interesuje Cię historia i kultura naszych południowych sąsiadów, na pewno warto bliżej zapoznać się z tą barwną postacią, która wywarła tak ogromny wpływ na Czechy.
Poznanie dziejów św. Wita i jego roli w szerzeniu chrześcijaństwa pozwala też lepiej docenić wspólne, religijne korzenie łączące Polaków i Czechów. Mam nadzieję, że artykuł zachęci Cię do pogłębienia wiedzy na ten temat i być może nawet do odwiedzenia Pragi, by na własne oczy zobaczyć miejsca związane z pierwszym biskupem tego miasta.
Jeśli spodobał Ci się mój artykuł o św. Wicie, zachęcam do śledzenia mojego bloga. Staram się na nim przybliżać ciekawe, a czasem mało znane aspekty historii i kultury naszego regionu Europy. Do zobaczenia przy kolejnych wpisach!
Tagi
Udostępnij artykuł
