Sursum corda

Elektronika i praktykowanie wiary

Ks. Ireneusz Skubiś

Od jakiegoś czasu docierają do nas informacje, często poprzez Internet, o możliwości uczestniczenia we Mszy św. internetowej online, a nawet o spowiedzi za pośrednictwem Internetu. Ta sprawa znalazła już swe odbicie w wypowiedziach Stolicy Apostolskiej, do której kierowane są pytania o ważność takiej medialnej Eucharystii czy sakramentu spowiedzi św. Bierzemy przecież udział w transmisjach Mszy św. za pośrednictwem telewizji czy radia, to może można by skorzystać z możliwości, jakie daje Internet?

Otóż należy tu podkreślić jedno: do prawdziwego uczestniczenia we Mszy św. trzeba obecności fizycznej. Dotyczy to także sakramentów, m.in. spowiedzi: żeby się wyspowiadać, trzeba spotkać się bezpośrednio ze swoim spowiednikiem, wyznać mu swoje grzechy, wysłuchać jego kapłańskiego pouczenia, a także przyjąć sakramentalne rozgrzeszenie. Gdy chodzi o Msze św. telewizyjne czy radiowe, są one przeznaczone dla ludzi, którzy z różnych przyczyn, głównie z powodu choroby, do kościoła pójść nie mogą.

Taka Msza św. jest dla nich jakimś zadośćuczynieniem spełnienia obowiązku niedzielnej Mszy św. Chory człowiek nie ma bowiem innej możliwości uczestniczenia w Eucharystii. Oczywiście, telewizyjna czy radiowa Msza św. dla każdego jej uczestnika jest wydarzeniem niezwykle cennym, jest bardzo dobrze przygotowana pod względem liturgicznym i homiletycznym, ale nie ma tu właśnie tej fizycznej obecności na spotkaniu z Chrystusem człowieka, który jest zdrowy i normalnie funkcjonuje w życiu. Dlatego nie mają racji ci, którzy taką wirtualną Mszą św. chcą ułatwić ludziom uczestniczenie w niedzielnej Liturgii. Owszem, dają im pewną możliwość ewangelizacyjną: ludzie bowiem słuchają słowa Bożego, mogą także przeżywać taką Eucharystię czy wyciągnąć ważną naukę z kazania. Ale każdy duszpasterz musi bardzo mocno uświadomić swoim parafianom, że to nie wystarczy. Kościół wymaga fizycznej obecności człowieka na Mszy św.

Myślę, że problem ten można przenieść na inne nasze ważne spotkania. Czy wyobrażamy sobie np. kolację z kimś bliskim poprzez Internet? Czy wyobrażamy sobie takie prawdziwe spotkanie członków rodziny? Oczywiście, jeżeli nie ma innej możliwości, jeżeli np. ktoś mieszka na innym kontynencie, to skorzystamy z oferty elektronicznej, bo możemy się w ten sposób słyszeć, a nawet widzieć. Ale jeżeli jesteśmy sobie bliscy, to jednak chcemy wspólnie usiąść przy stole, porozmawiać, przyjrzeć się sobie i żadne medium nie zaspokoi tych potrzeb. A z Chrystusem jesteśmy przecież urodzinnieni. Pan Jezus przemienił swoje Ciało i swoją Krew w konkretny chleb i konkretne wino. Nie może to więc być krew telewizyjna, radiowa czy internetowa. Niewyobrażalne jest, żeby przystąpić do stołu Pańskiego np. przez telewizję. Nie może być nic mocniejszego w życiu, nic głębszego niż przyjęcie Ciała Pana Jezusa i Jego Krwi. Eucharystia to uczta miłości. Nie może więc to być uczta filmowa, uczta z obrazka czy z fotografii, jak czynimy to nieraz w odniesieniu do zmarłych czy nieobecnych. W ten sposób można sobie tylko kogoś przypomnieć, wspomnieć jego słowa czy głos. Podczas Mszy św. doświadczamy realnej obecności Boga pod postacią Przenajświętszej Hostii. Jest On obecny - jak to określił Sobór Trydencki - vere, realiter, substantialiter - prawdziwie, realnie, substancjalnie. I obecność Chrystusa we Mszy św. nie może być inna, a więc nie może być elektroniczna, wirtualna. Nawet jeżeli znajduję się podczas Mszy św. daleko od ołtarza, w tłumie ludzi, w miejscu, z którego nie dostrzegam Hostii, to moja obecność na Uczcie eucharystycznej jest fizyczna, realna. Wiem też, że ta Hostia, którą ksiądz podnosi, a którą może ledwie dostrzegam, to jest Chrystus również obecny realnie. To nie jest to samo, co obecność osoby na ekranie.

Podobnie jest z sakramentami. Jak np. ochrzcić dziecko za pośrednictwem telewizji? Jak polać jego główkę wodą? Jeżeli więc ktoś mówi, że był na Mszy św. telewizyjnej albo że wyspowiada się przez Internet, to mówi bzdury, bo nie ma tu realnej obecności kapłana (jego obecność nie jest fizyczna), a przecież jest on tym, który reprezentuje Chrystusa. To musi być spotkanie dwóch osób: kapłana reprezentującego Chrystusa i człowieka, który do Chrystusa przychodzi. Nie można pomylić rzeczywistości wirtualnej, obrazkowej, telewizyjnej czy internetowej z realną obecnością konieczną do sprawowania sakramentów.

Dlatego informacje, które przeczytałem ostatnio w Onecie, zaskakują i są po prostu bałamutne. Myślę, że duszpasterze są tu zobowiązani do teologicznego wyjaśnienia wiernym tej ważnej sprawy. Nie możemy popadać w fikcję teologiczną, nie możemy się okłamywać. Musimy głosić żywą, zdrową, poprawną teologię. Kościół jest naprawdę bardzo klarowny, jeżeli chodzi o podejście do Eucharystii, do sakramentów. I owszem, ze względów pastoralnych są starania o transmisje Mszy św. za pośrednictwem radia czy telewizji - jest Msza św. w Programie I Polskiego Radia z warszawskiego kościoła Świętego Krzyża, jest Msza św. transmitowana przez Telewizję Polonia, jest transmisja Eucharystii z Łagiewnik i wszyscy możemy tych Mszy św. słuchać i je oglądać. Jednak uczestniczyć ważnie mogą w nich tylko ludzie chorzy, starzy i niedołężni, którzy nie mogą już pójść do kościoła. Inni muszą spełnić jeszcze obowiązek fizycznego uczestnictwa we Mszy św. - czy to w swojej parafii, czy w innym kościele.

Przypominam, że trzeba nam trzymać się zdrowej, dobrej, katolickiej teologii.

Tygodnik "niedziela" Nr 37 - 10 września 2006r.

* * *

.

sursum corda

Pamięci Twórców i Czytelników "Niedzieli"

Ks. Ireneusz Skubiś

Uroczystość Wszystkich Świętych oraz przeżywany przez nas ostatnio jubileusz 80-lecia "Niedzieli" obligują nas do przypomnienia tych, którzy pracowali w naszej redakcji, a zwłaszcza tych, którzy położyli podwaliny pod to ważne dzieło Kościoła. Wspominamy więc przede wszystkich redaktorów naczelnych "Niedzieli". Pierwszym był ks. kan. Wojciech Mondry, który przybył do Częstochowy w 1926r. na zaproszenie bp. Teodora Kubiny - założyciela "Niedzieli". Zaangażował się on mocno w tę pracę i pozostał w Częstochowie na stałe. "Niedzielę" prowadził do 1937r. Zmarł w 1969r. Drugim naczelnym "Niedzieli" był ks. Stanisław Gałązka, który prowadził pismo do wybuchu wojny. Po wojnie ks. Gałązka nie wrócił już do pracy w redakcji, zmarł w 1963r. jako proboszcz parafii w Żytniowie. "Niedzielę" zaczął po nim redagować ks. kan. Antoni Marchewka - dziennikarz, fotoreporter, działacz kultury, prawnik. Ks. Marchewka zapisał się wielką troską o pismo w latach 1945-53. W tym czasie nakład "Niedzieli" wzrósł z 7 tys. do 100 tys. egz. Po zakazie wydawania "Niedzieli" ks. Marchewka nie ustał w staraniach o jej reaktywowanie, jednak mimo pewnych okresów odwilżowych, szczególnie w 1956r., nie udało mu się wskrzesić tygodnika. Wspominamy ks. Marchewkę jako człowieka ogromnej pracy, kompetencji w sztuce dziennikarskiej i wielkiego zaangażowania. W 1964r. napisał wspomnienia dotyczące "Niedzieli", a także swojego uwięzienia w 1947r. przez władze komunistyczne, m.in. za "Niedzielę" - w tym czasie obowiązki redaktora naczelnego tygodnika pełnił, żyjący jeszcze, ks. Władysław Soboń. Ks. Marchewka zmarł w Częstochowie w 1973r.

Przez 28 lat ówcześni biskupi oraz duchowieństwo i wierni starali się o reaktywowanie pisma, lecz wysiłki te nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Nie były jednak bezowocne - pielęgnowały w społeczeństwie potrzebę wiary i wolności. Dziś, świadomi wagi tego wysiłku, składamy wielkie dzięki śp. księżom biskupom Zdzisławowi Golińskiemu i Stefanowi Barele za tę ich troskę.

"Niedziela" rozpoczęła nowy etap pracy w 1981r. Pod moim kierunkiem zaczynaliśmy pracę redakcyjną praktycznie od zera. W tym czasie wspierali nas ludzie, którym zawdzięczamy bardzo wiele. Chciałbym tu szczególnie wspomnieć mojego profesora z Seminarium - Krzysztofa Wielguta, który przez wiele lat służył nam swoją wiedzą i radą i w którym znajdowaliśmy zawsze serdecznego przyjaciela. W czasie komunistycznego reżimu bardzo nam pomagał mec. Miron Kołakowski. Publikował swoje teksty, a także pomagał od strony prawnej zmagać się z urzędem cenzury. Bardzo pomocna była w naszej pracy również mec. Maria Stypułkowska - człowiek wielkiej kultury, znająca języki obce, która stała na straży informacji zagranicznych. Do stałych współpracowników "Niedzieli" należał dr med. Zdzisław Banaszkiewicz - humanista, wielki patriota i obrońca dóbr kultury. Od wielu lat nie ma ich już wśród żyjących.

Bardzo serdecznie wspominamy też śp. s. Stanisławę, sercankę CSM, która przez wiele lat wiernie i cierpliwie spisywała nagrywane na taśmie magnetofonowej komunikaty Radia Watykańskiego - nie było jeszcze Katolickiej Agencji Informacyjnej i wiadomości z życia Kościoła czerpaliśmy tylko z audycji tegoż radia.

Jednym z naszych serdecznych przyjaciół był również niedawno zmarły 2006r. Stanisław Romuald Rybicki FSC, do końca wierny w swej przyjaźni. Nie zdarzyło się, by odmówił pomocy. Serdeczny, ciepły, zawsze otwarty... Bardzo nam żal, że nie będzie go już wśród nas.

Wspominamy również bliskich nam duchem, choć fizycznie będących daleko, innych zmarłych przyjaciół "Niedzieli". Był wśród nich zmarły 18 września 2006r. o. Marian Załęcki, paulin z Amerykańskiej Częstochowy, nasz korespondent zza oceanu. Jeszcze nie tak dawno prosił o przysłanie mu stuły "Niedzieli" z napisem "Mater Verbi". Byliśmy niezwykle poruszeni, gdy dowiedzieliśmy się, że Ojciec Marian został w tej stule pochowany - takie było jego życzenie, bo kochał "Niedzielę".

Wśród tych, którzy odeszli, są także bardzo liczni nasi Czytelnicy, niektórzy bardziej, inni mniej nam osobiście znani - ludzie, którzy pisali do nas listy, którzy nam ufali, którzy dzielili się swoimi uwagami. Niezliczonym rzeszom Przyjaciół "Niedzieli", Czytelnikom, Duszpasterzom, Katechetom i naszym Współpracownikom dziękujemy dziś za ich świadectwo. Ich trud i najlepsze intencje nie będą bez znaczenia u Boga, pozostaną także w naszej serdecznej pamięci, ale nade wszystko w modlitwach i ofiarowanych za nich Eucharystiach.

Tygodnik "niedziela" Nr 44 - 29 października 2006r.

<< do przeglądu prasy
.