Perspektywa grzeszników

GIOVANNI BATTISTA TIEPOLO

"Matka Boża z Góry Karmel
objawia się św. Szymonowi Stockowi"
olej na płótnie, 1749 Scuola Grandę dei Carmini, Wenecja

Obrazy barokowe rażą nas dzisiaj czasem nadmierną ekspresją. Ich "efekciarstwo" skłania nas nawet do myślenia, że rozbudowana forma jest konwencją skrywającą brak treści. Nic bardziej błędnego! Artyści barokowi posługiwali się mocnymi efektami, by dotrzeć do jak najszerszego kręgu odbiorców, ale to nie znaczy, że nie mieli nic do powiedzenia.

Spójrzmy na obraz. Ilustruje on prywatne objawienie, jakiego w nocy z 15 na 16 lipca 1251 r. w klasztorze Ayelsford w Anglii doznał św. Szymon Stock, pierwszy generał zakonu karmelitów. Ukazała mu się Matka Boża z Góry Karmel. Podarowała świętemu szkaplerz, mówiąc: "Przyjmij, najmilszy synu, szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego". Na obrazie widzimy, jak jeden z otaczających Matkę Bożą aniołów niesie szkaplerz świętemu, który klęczy z lewej strony.

Maryja ukazała się Szymonowi, ale to nie on zadziera głowę do góry, by ją dostrzec. Czynimy to my, zwykli ludzie. Mało tego, również pokornie pochylonego świętego widzimy z dołu, z naszej perspektywy grzeszników.

To właśnie jest kluczowym przekazem dzieła. Szymon Stock często był przedstawiany w scenach wyprowadzania z czyśćca pokutujących grzeszników. Miał mu w tym pomagać właśnie szkaplerz. Na obrazie Tiepolo widzimy rozpadające się groby i próbujących się wydostać zmarłych. To właśnie czyściec. A najważniejsze, że my, widzowie, patrzymy na obraz właśnie z tej perspektywy. Perspektywy grzeszników, którym grozi czyściec. I którym nadzieję dają św. Szymon Stock i szkaplerz podarowany mu przez Maryję.

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki "Gość Niedzielny" Nr 28 - 15 lipca 2012r.

góra

Powiększenie

<< do w ramach
.